Nowy preparat biologiczny dla oczyszczalni ścieków

Na Uniwersytecie Śląskim powstał nowatorski preparat biologiczny, który może zrewolucjonizować sposób funkcjonowania oczyszczalni ścieków w Polsce i za granicą. Opatentowane rozwiązanie, opracowane przez dr hab. Katarzynę Kociubczyk-Kręcigłowę z Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Śląskiego, łączy wieloletnie doświadczenia mikrobiologiczne z praktycznym podejściem do problemów eksploatacyjnych oczyszczalni.

Bakterie z potencjałem: alternatywa dla importowanych preparatów

W centrum opracowanego preparatu znajdują się wyspecjalizowane bakterie, wyizolowane z osadów czynnych, pracujących w polskich oczyszczalniach. W przeciwieństwie do wielu dostępnych na rynku rozwiązań, które opierają się na szczepach importowanych, najczęściej niedostosowanych do lokalnych warunków, patent Uniwersytetu Śląskiego opiera się na rodzimych mikroorganizmach. To podejście znacząco zwiększa skuteczność działania, ponieważ bakterie te już są przystosowane do polskich warunków klimatycznych, składu ścieków oraz typowych parametrów pracy komunalnych oczyszczalni.

Kompleksowe wsparcie procesów biologicznych

Nowy preparat wykazuje wielokierunkowe działanie, wspomagające kluczowe procesy biologicznego oczyszczania ścieków. Szczepy wchodzące w jego skład przyspieszają rozkład związków organicznych, a także wspierają procesy nitryfikacji i denitryfikacji. Dzięki temu możliwe jest skuteczniejsze usuwanie związków azotu i fosforu, co przekłada się na lepszą jakość oczyszczonej wody i zmniejszenie ryzyka przekroczeń wskaźników w odprowadzanych ściekach.

Korzyści technologiczne i ekonomiczne

Wdrożenie preparatu może przynieść konkretne korzyści zarówno technologiczne, jak i ekonomiczne. Ograniczenie ilości osadów wtórnych, stabilizacja parametrów pracy reaktorów biologicznych oraz większa odporność mikroflory na zwiększony ładunek zanieczyszczeń w ściekach lub zmianę ich składu to tylko niektóre z zalet. Z punktu widzenia eksploatatorów oznacza to mniejsze ryzyko wystąpienia awarii, rzadsze interwencje oraz niższe koszty, związane z utylizacją osadów i eksploatacją obiektów.

Co dalej

Prace nad preparatem mają charakter aplikacyjny i są ukierunkowane na jego praktyczne zastosowanie w oczyszczalniach komunalnych. Obecnie trwają testy w warunkach rzeczywistych w wybranych instalacjach, a zespół naukowy poszukuje partnerów do szerszej komercjalizacji wynalazku. Istotnym elementem będzie także dostosowanie składu preparatu do różnych typów ścieków i zróżnicowanych technologii oczyszczania.

Znaczenie dla branży wodno-ściekowej

Rozwiązanie opracowane na Uniwersytecie Śląskim wpisuje się w coraz silniejszy trend lokalnego uniezależniania się od produktów zagranicznych oraz dążenia do optymalizacji eksploatacji oczyszczalni w warunkach rosnących kosztów energii i zaostrzających się norm środowiskowych. Jest to przykład nauki przekładającej się bezpośrednio na praktykę inżynierską – z myślą o lepszej efektywności, bezpieczeństwie środowiskowym i trwałym rozwoju gospodarki wodno-ściekowej.

Czwarty stopień oczyszczania

Czwarty stopień oczyszczania to zaawansowany etap oczyszczania ścieków, wykraczający poza klasyczne oczyszczanie mechaniczne, biologiczne (II stopień) i chemiczne (III stopień). Obejmuje on zazwyczaj usuwanie mikrozanieczyszczeń takich jak farmaceutyki, mikroplastiki, substancje endokrynnie czynne czy związki trudno rozkładalne, często z użyciem nowoczesnych technologii (np. ozonowanie, filtracja membranowa, sorpcja na węglu aktywnym).

Regulacje i wymagania Unii Europejskiej wytyczają jasną ścieżkę: do końca 2033 r. 20% wszystkich oczyszczalni ścieków w Polsce będą musiały usuwać mikrozanieczyszczenia ze ścieków. Wszystkie oczyszczalnie (100% aglomeracji) obejmie to do końca 2045 roku.

Wdrażając opisane rozwiązanie już teraz, średnie oczyszczalnie mogą przygotować się na przyszłe obowiązki i poprawić wskaźniki jakości ścieków przy niskim nakładzie inwestycyjnym. Potencjał wdrożeniowy w średnich oczyszczalniach w Polsce jest wysoki, zwłaszcza jako technologia wspomagająca biologiczne usuwanie trudnych mikrozanieczyszczeń – pod warunkiem, że:

• preparat zostanie przetestowany w rzeczywistych warunkach operacyjnych,
• przygotowana zostanie metodyka aplikacji i oceny skuteczności,
• zostanie wpisany w strategię adaptacyjną do nowych wymogów UE (2027–2035).

Perspektywa NEWATER

W NEWATER z zainteresowaniem śledzimy innowacje, które mogą realnie wspierać eksploatatorów oczyszczalni ścieków. Preparaty mikrobiologiczne nowej generacji – szczególnie oparte na lokalnych szczepach – stanowią cenny kierunek rozwoju w kontekście stabilizacji procesów biologicznych i poprawy efektywności oczyszczania. Wierzymy, że tego rodzaju inicjatywy będą coraz częściej wykorzystywane w praktyce, a współpraca nauki i przemysłu stanie się standardem w modernizacji systemów oczyszczania wody w Polsce.